Data publikacji: 9 września 2018
Data aktualizacji: 9 września 2018

Osobowość narcystyczna

Osobowość narcystyczna jest traktowana jako zaburzenie osobowości. Osoby narcystyczne pragną być podziwiane, nie mają empatii i nie potrafią przyjąć stanowiska innych ludzi. Przekonanie o własnej wyjątkowości bardzo często przyczynia się do faktu, iż narcyz osiąga w życiu więcej niż inni, co tylko utwierdza go w swoich przekonaniach. Wpis jest dostępny również na moim drugim kanale YouTube w postaci prezentacji rysowanej – zostawcie suba! Dla tych wolących słowo pisane, zamieszczam również formę tekstową.

YouTube video

Kryteria diagnostyczne

Zacznijmy od kryteriów diagnostycznych. Z narcyzem możemy mieć do czynienia wtedy, gdy przejawia następujące cechy lub zachowania:

  • pretensjonalne poczucie własnego znaczenia (np. wyolbrzymianie osiągnięć i talentów, oczekiwanie bycia uznanym za lepszego bez współmiernych osiągnięć)
  • zaabsorbowanie fantazjami o nieograniczonych sukcesach, władzy, błyskotliwości, pięknie lub idealnej miłości
  • wiara, że jest się kimś „szczególnym” oraz wyjątkowym i że można być w pełni zrozumianym tylko przez innych „szczególnych” ludzi
  • przekonanie, że powinno się zadawać jedynie z ludźmi czy instytucjami o szczególnym bądź wysokim statusie
  • wymaganie nadmiernego podziwu
  • poczucie wyjątkowych uprawnień (entitlement), czyli wygórowane oczekiwania co do szczególnie przychylnego traktowania lub automatycznego podporządkowania się przez innych narzucanym im oczekiwaniom
  • eksploatowanie innych, czyli wykorzystywanie ich do osiągnięcia swych celów
  • brak empatii: niechęć do honorowania lub utożsamiania się z uczuciami i potrzebami innych
  • częsta zazdrość o innych lub przekonanie, że inni są zazdrośni o nas lub zazdroszczą nam
  • okazywanie arogancji i wyniosłych zachowań lub postaw

Narcyz jest jak kameleon

Ponadto narcyz jest zdolny do świetnego kamuflowania się, niczym kameleon. Sprawia wrażenie całkowicie normalnej osoby, która potrafi wtopić się w otoczenie. Wszelkie czyny narcyza są nieszczere. Jeśli narcyz chce coś dla kogoś zrobić, to tylko dlatego, żeby pokazać się z dobrej strony i zdobyć poklask otoczenia. Jeśli czyn będzie niewidoczny, narcyz nie wykaże chęci pomocy. Narcyz traktuje ludzi niczym pionki na szachownicy, podczas gdy sam jest królem. Będzie zastawiał się innymi i oczekiwał, że inni będą się dla niego poświęcać, a sam będzie siedział w swoim zamku i wyjdzie tylko wtedy, gdy nie będzie miał już wyjścia.

Według opinii ekspertów, narcystyczne osobowości, to zdecydowanie domena mężczyzn. Podobno aż 75% całości narcyzów, stanowią mężczyźni.
Narcyz to stu procentowy pragmatyk. Robi tylko to co trzeba aby osiągnąć to co sobie założył. Nie zrobi nic więcej, ani mniej. Dokładnie zbada ile musi poświęcić i jak może osiągnąć swój cel. A potem po prostu to zrobi.

Przykłady narcyzów w kulturze

To jednak wciąż nic. Spójrz na kreacje z seriali. Frank Underwood. Harvey Specter. Hank Moody. Dr House. Barney Stinson. Można by wymieniać tak długo. Co mają ze sobą wspólnego te wszystkie postacie? Każda z nich posiada w sobie większą lub mniejszą cząstkę narcyzmu.

Frank Underwood – wykorzystuje innych dokładnie jak pionki na szachownicy. Jest całkowitym pragmatykiem. Zrobi wszystko by osiągnąć swój cel. Uważa, że jego sposób postrzegania świata, jest najlepszy.

Hank Moody – żongluje kobietami i nie jest zdolny do wykonania rachunku sumienia. Zaspokaja tylko i wyłącznie swoje potrzeby i ma problemy z empatią.

Harvey Specter – narcystyczny prawnik, który nawet się z tym nie kryje. Ogromne ego, które niesie na plecach czasami niemal nie mieści się w jego gabinecie. Czy to mu w czymś przeszkadza? Nie. Do Harveya kobiety kleją się na każdym kroku.

Dr.House – Nieszczęśliwy, utykający doktor, który wszystko wie najlepiej i kompletnie nie liczy się ze zdaniem innych. Wszystkie reguły i zasady, które posiadają inni, Dr House łamie jednym ruchem swojej laski. Jednak ludzie potrafią usprawiedliwiać jego zachowanie, współczują mu, tłumaczą go, a kobiety mimo, że na logikę powinny od niego uciekać, robią wręcz przeciwnie.

Barney Stinson – narcyz pełną gębą. Swoją drogą pokłony dla Neila Patricka Harrisa, który grając postać Barney’a, pociągnął niemal cały ten sitcom na wyżyny. Barney Stinson to narcyz, który zawsze jest najlepiej ubrany, świetnie wychodzi na zdjęciach, prowadzi swojego bloga i widzi świat tylko po swojemu, nie dopuszczając perspektywy innych. Kobiety go uwielbiają, mimo, że zmienia je jak rękawiczki. Podobnie jak w przypadku House’a – wszystko go tłumaczą. Barney potrafi postawić się w takim świetle, aby wszyscy mu współczuli i przejmowali się jego losem.

Każdy lider jest narcyzem

Jeśli mielibyśmy wymieniać prawdziwe osoby, a nie tylko postacie z seriali, też długo nie musielibyśmy szukać. Donald Trump, Cristiano Ronaldo, Conor McGregor, Vladimir Putin i tak dalej, i tak dalej.

Każda osoba, która jest kimś więcej i która ciągnie za sobą większa społeczność, zawsze ma w sobie narcystyczne pokłady. Gdyby ich nie miała, to nie była by znana, tylko sama wzdychała do jakiegoś narcyza.

Podobnie każdy jeden samiec alfa, jest narcyzem. Jeśli czytasz mojego bloga, to ten temat jest ci dobrze znany. Samiec alfa, czy każdy inny lider, musi mieć wysoką samoocenę. Często ta samoocena stawiana jest na narcystycznych fundamentach. Wtedy gdy narcyz jeszcze nic nie osiągnął, ale i tak jest przekonany, że został stworzony do rzeczy wielkich. Dzięki temu faktycznie po jakimś czasie osiąga to co chciał. Narcyz jest tak bardzo naiwny, że nie widzi barier, które widza inni ludzie.

Znacie to powiedzenie – „kiedy coś jest niemożliwe, przychodzi ktoś kto o tym nie wie, i on to robi” – dokładnie tak działają narcystyczne osobowości.

Jak powstaje osobowość narcystyczna?

Przyczyny narcyzmu leżą najczęściej w dzieciństwie danej osoby. Narcyz w dzieciństwie nie dostawał odpowiedniej atencji od swoich rodziców, był pomijany, niezauważalny, więc w dorosłym życiu, będzie starał się to sobie wynagrodzić.

Stąd też będzie chciał ciągłej atencji, pochwał i uwagi. Zrobi wszystko by najpierw uzależnić od siebie drugą osobę oferując w nadmiarze np. potrzeby ekonomiczne, czy seksualne, a następnie będzie je ograniczał. Przypomina to metodę kija i marchewki. Narcyz owija drugą osobę wokół palca. Co więcej, w razie problemów, narcyz całą winę zrzuca na drugą osobę. Nawet jeśli udowodnisz narcyzowi jego winę, odwróci kota ogonem.

On po prostu przerażająco boi się o swój utopijny świat, który próbujesz zburzyć. Jednak narcyzi nie zawsze są negatywnymi osobami. Jeśli narcyz ma świadomość, że jest narcyzem, potrafi kontrolować swoje zachowania. Rzadko zdarza się, ab narcyz poszedł na terapię sam od siebie. Nawet jeśli tak by się stało, mógłby uznać lekarza za głupszego od siebie. Ponieważ kolejny raz – narcyz uważa się za człowieka o niemal boskich cechach.

Dlaczego kobiety kochają mężczyzn z osobowością narcystyczną?

Właśnie wykreowanie tych boskich cech, najbardziej przyciąga kobiety. Narcyz od samego początku zapewnia drugiej stronie wszystko, czego ta pod względem mentalnym oczekuje od relacji. Dzieje się tak dlatego, ponieważ potrafi doskonale grać z otoczeniem. Narcyz zrobi wszystko, aby otoczenie dobrze go odbierało. Bardzo często jawi się jako osoba czarująca i niezwykle inteligentna. Na pierwszy rzut oka nie ma żadnych wad, a raczej doskonale je kamufluje.
Kobiety lubią narcystyczne osobowości, ponieważ zapewniają one cały pakiet emocji w krótkim czasie. W jednej chwilii mamy euforię, w drugiej smutek, a w trzeciej złość i gniew.

Bardzo często narcyzm idzie w parze z wysokim statusem społecznym, co jest zdecydowanie największym afrodyzjakiem. Stąd właśnie tak często słyszymy o sytuacjach, w których kobieta jest w toksycznym związku z narcyzem, ale nie potrafi się od niego uwolnić, ponieważ tak naprawdę dostaje wszystko to, czego podświadomie pragnie. To właśnie druga strona medalu, kiedy decydujemy się na wybór partnera, który znacząco wyróżnia się w społeczeństwie, czy to w zachowaniu, czy samej hierarchii społecznej.

Miły facet vs. Narcyz

Często, gdy kobiecie uda się od narcyza uwolnić, będzie szukała miłego faceta, z którym będzie mogła wieść stabilne życie. Jednak tutaj znowu zachodzi pewien paradoks. Miły facet, będzie z perspektywy czasu wydawał się nudny, w porównaniu do narcyza, ponieważ nie będzie częstych zmian nastroju, dramatów i emocji. Ale to już temat na inny odcinek.

A może wy macie w swoim otoczeniu osobę z narcystyczną osobowością? Może chcecie podzielić się ze swoimi spostrzeżeniami w tym temacie? A może sami jesteście świadomymi narcyzami? Jeśli tak, to dajcie znać w komentarzu. Możecie również podsyłać tematy kolejnych odcinków.

Więcej informacji na podobne tematy znajdziesz w e-booku, który będzie dostępny w okolicach października / listopada. Więcej informacji znajdziesz na blogu. Nie zapomnij o subskrypcji kanału Psychowacja!

Nie mogło w tym wpisie zabraknąć poniższej piosenki. Pozdrowienia dla Ani Wyszkoni i zespołu Łzy w tym zmienionym składzie 😉

YouTube video